Sytuacja sektora mieszkaniowego
Sektor budownictwa mieszkaniowego, zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego za 2016 r., odpowiada za ok. 16,9% produkcji budowlano-montażowej ogółem firm zatrudniających pow. 9 osób. W ramach sektora budownictwa mieszkaniowego, ok. 78% produkcji stanowią roboty o charakterze inwestycyjnym (nowe budownictwo mieszkaniowe) i ok. 22% roboty o charakterze remontowym. Warto podkreślić, że pomimo faktu, że cały sektor budowlano-montażowy w latach 2014-2016 zanotował spadek produkcji o ok. 14,5%, sektor budownictwa mieszkaniowego zanotował w tym okresie wzrost o ok. 23,3%.
Szybki rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz pozytywne prognozy tego sektora na przyszłość potwierdzają aktualne dane o liczbie budowanych mieszkań. W okresie IV kwartał 2015 – III kwartał 2017 r. oddano do użytkowania rekordową liczbę 333,6 tys. mieszkań. Ok. 96,4% mieszkań powstało w sektorze deweloperskim i indywidualnym (głównie domy jednorodzinne). Mieszkania spółdzielcze stanowiły ok. 1,5% efektów budownictwa mieszkaniowego, komunalne ok. 1%, zaś społeczne czynszowe ok. 0,9%.
Dobre perspektywy rozwoju budownictwa mieszkaniowego potwierdzają dane dotyczące liczby rozpoczynanych mieszkań oraz wydawanych pozwoleń na budowę. W analizowanym dwuletnim okresie rozpoczęto budowę ok. 375,1 tys. mieszkań oraz wydano pozwolenia na budowę ok. 452,8 tys. mieszkań.
Powyższe dane wskazują na dalszy wzrost sektora budownictwa mieszkaniowego przynajmniej w 2-3 letniej perspektywie. Wzrost ten powinien być dodatkowo stymulowany rozwojem akcji inwestycyjnej wynikającej z realizacji inwestycji w ramach pakietu „Mieszkanie+”.
Działania programowe i legislacyjne
Podstawą programową działań rządu w zakresie budownictwa mieszkaniowego jest Narodowy Program Mieszkaniowy, uchwalony przez Radę Ministrów 27 września 2016 r. W ramach jego wykonywania w latach 2016-2017 uchwalono następujące akty prawne:
- ustawa z dnia 22 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw,
- ustawa z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – kodeks postepowania cywilnego oraz ustawy – Prawo spółdzielcze,
- Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości.
Ponadto, na zaawansowanym etapie prac legislacyjnych znajduje się:
- projekt ustawy o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw.
Dodatkowo, w celu usprawnienia realizacji i zwiększenia efektów dotychczasowego programu „Mieszkanie dla młodych” uchwalono:
- ustawę z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi.
Efekty rzeczowe
I filar pakietu „Mieszkanie+” w części realizowanej przez spółkę BGK Nieruchomości S.A.
Według stanu na 23 października 2017 r. w budowie znajduje się 1 267 mieszkań w Białej Podlaskiej, Jarocinie, Wałbrzychu, Gdyni i Pruszkowie. Ponadto podpisano 26 umów inwestycyjnych na budowę dodatkowych 8,6 tys. mieszkań.
II filar pakietu „Mieszkanie+” realizowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego
Program społecznego budownictwa czynszowego
W 2016 roku (2 edycje przyjmowania wniosków):
- zakwalifikowano do finansowania 89 wnioski na łączną kwotę dofinansowania 519 mln zł,
- sfinansowanie budowy 4 226 lokali mieszkalnych w ramach inwestycji o łącznej wartości 846,4 mln zł.
W 2017 r.:
- złożono 51 wniosków na kwotę kredytu 269,5 mln zł,
- sfinansowanie budowy 2 253 mieszkań w ramach inwestycji o łącznej wartości 497,2 mln zł.
W całym okresie funkcjonowania programu planuje się wybudowanie ok. 30-40 tys. mieszkań.
Program wsparcia budownictwa dla najuboższych (socjalne, komunalne, chronione)
W 2016 roku:
- zakwalifikowano do finansowania 208 wniosków na kwotę dofinansowania 181,8 mln zł.
- powstanie 3 313 lokali mieszkalnych (socjalnych, chronionych i komunalnych) oraz 49 miejsc
w noclegowniach.
W ramach naboru wniosków w I połowie 2017 r.:
- do udzielania finansowego wsparcia zakwalifikowało się 98 wniosków na kwotę 100,9 mln zł, co umożliwi utworzenie 1 812 lokali.
Według wstępnych danych, w ramach naboru wniosków we wrześniu 2017 r.:
- złożono 104 wnioski na kwotę 111,3 mln zł, co umożliwi utworzenie 1 648 lokali mieszkalnych oraz 12 miejsc w schroniskach dla bezdomnych.
W ramach realizacji programu zakłada się sfinansowanie utworzenia ok. 95 tys. mieszkań
+ dodatkowe 75 tys. w ramach planowanego nowego instrumentu grantowego dla gmin realizujących inwestycje z podmiotami zewnętrznymi.
Program wsparcia termomodernizacji i remontów
W 2016 r. udzielono 2 630 premii termomodernizacyjnych, remontowych i kompensacyjnych na łączną kwotę 152,3 mln zł, w związku z realizacją inwestycji o wartości 903 mln zł. Remonty
i termomodernizacje dotyczyły budynków, w których znajduje się ok. 70 tys. mieszkań.
W 2017 r., według stanu na 20 października, przyznano 2 232 premii termomodernizacyjnych, remontowych i kompensacyjnych na łączną kwotę wsparcia 129,3 mln zł, w związku z realizacją inwestycji o wartości 802,9 mln zł. Remonty i termomodernizacje dotyczyły budynków, w których znajduje się ok. 57,2 tys. mieszkań.